बिफे चैत १५ , १५ चैत्र २०८०, बिहीबार| थारु संम्बत:२६४७

थारु समाजके खेल

थारु समाजके खेल


हमार थारु समुदायमे खेलजैना टमान खेल बा । हमार थारु समाजमे टमान खेल खेल्ट डेख्जाइठ । हमार समाजमे टमान खेलसे मनोरञ्जन कर्ना चलन बा । पहिलेपहिले टमान खेल खेलठ डेखजाए । अझकल टमान जसिन खेल हेरैटि जाइटा । टमान खेल मध्य कुछ खेलके बारेम चर्चा कैल बा ।नगरखुट्टी ः नगरखुट्टी हमार थारु समुदायमे खेलजैना टमान खेल मध्य नगरखुट्टीफे एक हो । नगरखुट्टी खेलके लाग कम्टीमे दुइठो समुह रहे परठ । नगरखुट्टी खेलेबेर सबसे पहिले रानी ओ रजुवा बने परे । रानी ओ रजुवा हुकरे अपन अपन समुह बनैठैं । यि खेलमे कम्टीमे दुइ समुहसे खेलजाइठ । यि खेल खेलक लागके पहिले खेली कना रहठ ओकर लाग चप्पलहे उल्राके जेकर सुलता आइलेसे हुँकरे खेले मिलना ओ उलटा आइलेसे जुन चोर बने पर्ना । नगरखुट्टी खेलक लाग एक्की, डुक्की, टिक्की, चौका, पन्जा कैके पाँचठो घर बनाइल रहठ । नगरखुट्टी कुन्डल बनाके खेलजाइठ । नगरखुट्टी एक्केठो गोराके साहारासे खेल्ना खेल हो । हमार समाजमे अझकल यि खेल हेरैटि जाइटा । अझकलके लर्का नगरखुट्टी कलकफें बिसरगैल बटैं । हमार थारु समाजमे टमान जसिन खेल हेरैटि जाइटा । पहिलेक् लर्का ओ अझकलके लर्का हुँकनमे टमान फरक बा ।गोबर धन ः गोबर धन खेल सामान्यतया थारु जातिमे खेलजैना खेल हो । गोबर धन खेल चार, पाँच जहन संग खेले सेकजैना खेल हो । गोबर धन खेलमे एकठो चोर आउर चारजे कैके पाँच जहनमे खेले सेक्जैना खेल हो । चोर बनाइक लाग एकठो मनैयाँ अंगरी पट्काइ सक्कु जहन पालिकपाला पकरे कहि । सक्कुजे अंगरी पकरही जोन खेलारीकमे पट्कल अंगरी परहिस उ मनैयाँ चोर बने परठ । गोबर धन खेलके लाग प्रत्यकजे लट्ठी लेहेक परठ । लट्ठी लेके गैया, भैंसिन्याँ हँुकनके गोबर छुए पर्ना रहठ । चोर अपन चोर कटाइक् लाग डुरडुर गोबर छुना डेठैं । जब चोर छुना गोबर डेखाइ टे सक्कुजे छुए जाइ परठ । ओहे छुना क्रममे चोर अपन चोर कटाइक लाग सक्कु जहन छुए जिना रठिन । अस्टेक रमैटि गोबर धन खेल खेलजाइठ ।उकुरुगं भुकुरुगं ः हमार थारु जातिमे खेलजैना खेल हो । हमार थारु जातिमे टमान खेल मध्य उकुरुगं भुकुरुगं खेलफें एक हो । यि खेल हमार थारु जातिमे खेलजैना खेल हो । यि खेल हाँठके गाडीमे प्रत्यक जहनके हाँठके गाडीहे एकठो अंगरीले (उकुरुगं भुकुरुगं धान कुटरुगं सुग्गा डारे राम टोरैया ओकर नाउँ का नाउँ का हो कुइयाँ पख्यारी चामले चुमले मठ्ुवा चर्हाले गुजरी घुँ  कना ओ अन्तीममे सक्कुजे हाँठ नुकैना ओ एकठो मनैयाँ पुछना टोर केरा कैठो पाकल ? टे खेलना लर्का कहैं दुइठो, तिनठो, चारठो अस्टेक जैठो सम पाकल बा कहि ओट्रै अपन आठ गोरक अंगरी पट्काइ पर्ना रहठ । अस्टेक हँस्टी खेल्टी यि खेल करे सेक्जाइठ । अझकल यि खेल हमार गाउँघर ओहोर हेरैटि गैल बा । अझकलके लर्का यि खेल कलक का हो ? उफें बिसरागैल बटैं ।गोटी ः गोटी खेल हमार थारु समुदायमे किल नैहोके सक्कु जातिनके लर्का हुँकरे खेल्ना खेल हो । थारु जातिनके टमान खेल मध्य गोटीफें एक हो । गोटी खेलक लाग कम्टीमे दुइजे हुइ परठ । गोटी खेल खेलक् लाग पाँचठो गोटी लेके खेलजिना खेल हो । गोटी खेलफें थारु गोटी, पहारी गोटी, राना गोटी अस्टेक टमान मेरके गोटी खेलैं । अझकल यि खेल हेरैटि जाइटा । अझकलके लर्का हमार थारु जाटिमे खेलजैना खेल हो कि नैहो कनाफें बिसरागैल बटैं ।बुकरीभाँरा ः हमार थारु जातिके टमान खेल मध्य बुकरीभाँराफें एक हो । बुकरीभाँरा खेलक लाग बहुट मनेनके सँगफे खेलजाइठ ओ दुइ जहनमेफें खेलेसेक्जाइठ । बुकरीभाँरा खेलमे जसिक हमे्र हमार समाजके करटी ओ हुइटा उहे जस्टे बनके खेलजैना खेल हो ।गुल्ली डन्डा ः यी खेल समूहमे खेलना खेल हो । यी खेलसे बालबालिकनके मांशपेशी विकास, गणितके अंक अध्ययन, ओ सामुहिक विकास हुइठ । यी खेलमे जौन समूहके अंक अन्ठंै । उहे समुहके मनै शुरुमे खेल्ठैं । यी खेल खेलना एकठो चिन्हाँ रहठ । प्रत्येक समूहहे चिन्हाँ छट्के परठ । छट्कना निश्चित एक स्थान रहठ । टबे काम पुरा करठैं टे उ खेलके निति नियम अनुसार डु चो खेले सेकजाइठ । खेल ठाउँ अनुसार फरक फरक टौरतरिकासे यी खेल खेलजाइठ । यी खेलमे २४ इन्च लट्ठी ओ ४ इन्च बराबरके छोट गुल्ली कठवक् डन्डा प्रयोग करठैं । यी खेलमे जोन समुह टोकल अनुसार पहिले अंक पैठंै ओहे समुहके विजय हुइठ । ओकर पाछे गुल्लीमे अंक तौलके लट्ठीसे मारके दुरी पार करठंै । ओ चिइ कहिके हारल समूहहे चिइ पार करठैं ।कुइली दिदी ः यी खेल थारु समुदायके लवन्डीन खेल्ठंै । यी खेलसे मानसिक, बौद्घिक, संवेगात्मक ओ शारीरिक विकास हुइठ । समूहके सामूहिक भावना विकास हुइठ । यी खेलमे दुइ समूह तयार करे परठ । एक जहनहे चोर फेन बनाइक परठ । यी खेलमे एक जाने गोरा पकरठंै ओ बाँकी जाने ओकर पुठ्ठा पकरके बैठल रठैं । टबे चोर वाला कहठ कि–कुइली दिदी, कुइली दिदी टु टुभ्लुंग डेउ काँकर–गोरा पकर वाला कहठ कि–अभिन टे जामल नैहो । फेन चोर वाला उहे तरिकासे कहठ । फेन गोरा वाला कहठ–अभिन टे तौल नैहुइल हो । फें टेसरा चो कहे जाइठ कुइली दिदी, कुइली दिदी टु टुभ्लुंग डेउ काँकर–टब उत्तर पाइठ । टबे कहट पाकल छामके लैजा । टबे चोर वाला इ कच्चे बा, इ अनारी बा, इ बोटिया बा, इ आधा कच्चे बा, इ पाकल बा कहिके टब उहिहे पकरके औरे ठाउँमे ढैडेहठ । अस्टके पालिकपाला इ सक्कु लाइनहे ओरैठैं । टब खेल निपट् जाइठ् ।


error: Content is protected !!